HERB DIECEZJI PŁOCKIEJ

W ostatnich latach różne diecezje polskie odnawiają lub ustanawiają własne herby, nawiązując do dawnej tradycji herbowej, a także do dziedzictwa historycznego i religijnego przeszłości. Herb diecezji płockiej przywołuje spuściznę historyczną i znaczenie dziejowe jednej z najstarszych struktur kościelnych na ziemiach polskich, podkreśla on godność Kościoła płockiego, jak również jest elementem promocji i ewangelizacji, szczególnie w kontekście zbliżającej się 950. rocznicy utworzenia diecezji płockiej (1075 r.). Dotychczas herb od 1518 r. posiadała jedynie Prześwietna Kapituła Katedralna Płocka, dlatego stosownym było ustanowienie herbu całej diecezji. Został on zatwierdzony przez Biskupa Płockiego Piotra Liberę i zaprezentowany dn. 7 listopada 2021 r. podczas uroczystej inauguracji Procesu Synodalnego w diecezji płockiej. Autorem herbu diecezji płockiej jest Enzo Parrino, włoski grafik i projektant, publikujący swoje prace m.in. w serii Collegio Cardinalizio.
Herb diecezji został zaprojektowany na tarczy francuskiej dwudzielnej w pas, ograniczonej czarną linią konturową. W czerwonym polu górnym umieszczono górną część fasady bazyliki katedralnej w Płocku z charakterystycznymi dwoma wieżami, widocznymi z daleka w panoramie miasta. Jest to wskazanie Matki wszystkich kościołów diecezji – katedry, która od 1910 r., poprzez tytuł bazyliki mniejszej, jest szczególnym znakiem więzi ze Stolicą Apostolską. W dolnym polu znalazł się uszczerbiony herb Prześwietnej Kapituły Katedralnej w Płocku, którym – według świadectwa przywołanego przez Kaspra Niesieckiego – jest Najświętsza Maryja Panna Mazowsza (Beatissima Virgo Maria Masoviae). Herb ten miał uzyskać w czasie poselstwa u cesarza niemieckiego Maksymiliana biskup płocki Erazm Ciołek wraz ze stosownym dyplomem cesarskim datowanym na 30 września 1518 r. Złote belki na skos na polu niebieskim oraz zamknięta korona z gwiazdą są nawiązaniem go herbu Kapituły Katedralnej Płockiej, będącej świadectwem wielkiego dziedzictwa diecezji. Od blisko dziewięciu wieków kapituła wspomaga kolejnych biskupów, strzegąc także relikwii św. Zygmunta, umieszczonych w hermie, ufundowanej przez króla Kazimierza Wielkiego. Dodatkowym elementem herbu diecezji płockiej są dwa skrzyżowane kwiaty lilii, symbolizujące głównego patrona diecezji płockiej, którym od 2017 r. jest ponownie św. Stanisław Kostka (1550-1568). Przywołanie postaci patrona dzieci i młodzieży w Polsce wskazuje na dziedzictwo religijne i duchowe diecezji płockiej, z której jedynym dotychczas wyniesionym do chwały świętości jest ów jezuita z Rostkowa. Kolejnym elementem, nawiązującym do dziedzictwa hagiograficznego i martyrologicznego diecezji, jest umieszczona nad tarczą herbową mitra, której faktura odwołuje się wprost do paramentu używanego przez bł. Antoniego Juliana Nowowiejskiego, biskupa płockiego w latach 1908-1941, od 1930 r. arcybiskupa ad personam ze stolicą tytularną Silyum (Archidioecesis Silyensis), zamęczonego przez Niemców w KL Soldau 28 maja 1941 r. W ten sposób herb diecezji jest wyrazem hołdu wobec jednej trzeciej duchowieństwa płockiego – kapłanów i kleryków, zamęczonych w czasie II wojny światowej. Diecezja płocka jako jedyna w Polsce straciła wówczas obydwu biskupów.
Herb będzie znakiem rozpoznawczym diecezji płockiej, używanym na dokumentach kościelnych, plakatach, materiałach informacyjnych, publikacjach etc. Stanie się w ten sposób nośnikiem tradycji Mazowsza i ziemi dobrzyńskiej, które to ziemie wraz z ich mieszkańcami od wieków stanowią dziedzictwo Kościoła płockiego.

ks. Wojciech Kućko