Bp Piotr Libera podczas jubileuszu 200-lecia Towarzystwa Naukowego Płockiego przypomniał, że jego powstanie, a potem także jego odnowienie w roku 1906, było „czynem mądrego patriotyzmu i szerokiego spojrzenia w przyszłość”. Gdy w 1930 roku abp Antoni Julian Nowowiejski, wieloletni wiceprezes TNP, uzupełniał swoje dzieło „Płock. Monografia historyczna”, poprosił zasłużonych członków towarzystwa, Halinę i Stefana Rutskich, o dostarczenie źródeł na temat tej przeszłości. Można przyjąć, że to oni są autorami stronic poświęconych towarzystwu.
Zaznaczył, że w tych dniach papież Franciszek opublikował encyklikę „Fratelli tutti”. Napisał w niej m.in. że nikt z ludzi „nie może stawić czoła życiu w sposób odosobniony”, potrzeba wspólnoty, takiej, w której ludzie pomagają sobie nawzajem patrzeć w przyszłość, snuć marzenia jako jedna ludzkość. Ludzie, to „wędrowcy stworzeni z tego samego ludzkiego ciała, jako dzieci tej samej ziemi”, która wszystkich gości, każdego z bogactwem jego wiary czy jego przekonań, każdego z jego własnym głosem - „wszystkich jako braci”.
„Wielu, oczarowanych postępem w zakresie social mediów i komunikacji, wydawało się, że ta jedna ludzkość już istnieje. Epidemia Covid-19 dowiodła, że jest całkiem inaczej. Pomimo, że jesteśmy hiper-połączeni, ujawniły się formy rozbicia, które utrudniają rozwiązywanie problemów, a wielu nie chce wyjść z kolein życia nastawionego na indywidualizm, na masowość, na konsumpcję, na pewien rodzaj «dekonstrukcjonizmu», według którego ludzka wolność powinna budować wszystko od zera, a niezmienna ma być jedynie potrzeba konsumpcji bez ograniczeń i akcentowanie indywidualizmu bez treści” – zauważył hierarcha.
Podkreślił ponadto, że Ojciec święty widzi rozwiązanie tych dylematów w kulturze spotkania m.in. tego co globalne, z tym co lokalne. Oba te wymiary, gdy są złączone, nie pozwalają popaść w jedną z krańcowych postaw: albo egzystencji w abstrakcyjnym i globalizującym uniwersalizmie, albo folklorystycznego muzeum lokalnych pustelników, skazanych na powtarzanie wciąż tego samego, niezdolnych do reagowania na to, co inne, oraz do podziwiania piękna, jakie Bóg roztacza także poza ich granicami.
Biskup płocki życzył rozwijania kultury spotkania, kultury dialogu - także z wielką tradycją. Płock ma wielką historię, wielkie wzorce kulturowe w postaci panteonu wspaniałych płocczan, wielu świadków heroicznego trwania przy wartościach. Także obecnie, w dobie pandemii: ma wspaniałych lekarzy, pielęgniarki czy nauczycieli. Istnieją wspólne dążenia, związane z edukacją, z ekologią, z ekumenią, z gościnnością.
„Odkrywajmy to wszystko, uczmy się naszej wielkiej historii, wdrażajmy w mądre wzorce, bądźmy zaczynem nowego, które otwiera na wieczność. Bądźmy tym wszystkim jako dzieci jednej ziemi - tej ziemi. Ziemi, która gości każdą, każdego z bogactwem jego wiary czy jego przekonań, każdego z jego własnym głosem” – zaapelował bp Libera.
W programie obchodów jubileuszowych znalazło się m.in. wręczenie dyplomów Członka Honorowego TNP, wręczenie medali 200-lecia TNP, odsłonięcie tablicy pamiątkowej na gmachu siedziby oraz otwarcie wystawy „Dwieście artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego” (w Muzeum Mazowieckim).
Towarzystwo Naukowe Płockie (łac. Societas Scientiarum Plocensis), to jedno z najstarszych towarzystw naukowych w Polsce. Powstało w 1820 r. z inicjatywy Kajetana Morykoniego. Po klęsce powstania listopadowego represje zaborcy spowodowały przerwanie jego prac do roku 1907. Kolejna przerwa w funkcjonowaniu, to lata II wojny światowej.
Jest to stowarzyszenie regionalne, otwarte, o charakterze ogólnym. Działa w Płocku, ma oddziały w Sierpcu i Łęczycy, posiada sześć sekcji. Pracami Towarzystwa kieruje siedmioosobowy zarząd, na czele z prezesem prof. Zbigniewem Kruszewskim (od 2002 r.). Działalność polega na prowadzeniu badań naukowych i upowszechnianiu wiedzy metodami i środkami właściwymi dla organizacji społecznych. TNP organizuje konferencje i sesje naukowe, odczyty, spotkania autorskie i wystawy. Od początku swojego istnienia towarzystwo prowadzi znaną w całym kraju naukową Bibliotekę im. Zielińskich.
Wydaje publikacje książkowe oraz czasopisma – kwartalnik „Notatki Płockie” (od 1956 r. do chwili obecnej) oraz „Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego” (1929, 1931, 1934, 1983, 2013-2017). Od czerwca 2018 r. wydawcą „Rocznika Towarzystwa Naukowego Płockiego” jest Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku. Od 2004 r. TNP jest organizacją pożytku publicznego. Siedziba towarzystwa znajduje się przy Placu Narutowicza 8 na Starym Mieście.
