Uroczystości w 82. rocznicę wywiezienia Żydów z miasta przez Niemców

Uroczystości związane z rocznicą pierwszego wywiezienia Żydów z Płocka prze Niemców odbyły się na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Mickiewicza w Płocku. Kwiaty na symbolicznym pomniku złożyli: Shani Tayar, wiceambasador Izraela w Polsce, rabin Icchak Rapoport, przedstawiciel Naczelnego Rabina Polski, dr Sebastian Rejak, dyrektor Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego na Europę Centralną (AJC) oraz Katarzyna Buczek-Pągowska, przedstawicielka tego Komitetu.

Wśród osób, które przyłączyły się do uczczenia tragicznej rocznicy związanej z Żydami płockimi, byli też prezydent Płocka Andrzej Nowakowski i biskup płocki Szymon Stułkowski. Potem bp Stułkowski gościł delegację w katedrze płockiej. Podarował pani wicemabasador obraz przedstawiający katedrę.

Gości z Izraela i z Polski po świątyni oprowadził ks. kan. Stefan Cegłowski, proboszcz parafii katedralnej. Poznali oni skróconą historię XII-wiecznej katedry pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, najważniejsze części jej wnętrza, na przykład Drzwi Płockie (replika drzwi z XII wieku), na których przedstawiona została historia zbawienia, Kaplicę Królewską, gdzie znajdują się szczątki Piastów, w tym władców polskich Władysława Hermana i jego syna Bolesława Krzywoustego, Kaplicę Sierpskich czy Kaplicę św. Zygmunta, patrona parafii katedralnej.

Dowiedzieli się też, w których miejscach Wzgórza Tumskiego (na którym stoi katedra), znajdowały się między innymi studnie żydowskie.  

Tego samego dnia w Muzeum Żydów Mazowieckich przy ul. Kwiatka w Płocku prezydent miasta Andrzej Nowakowski podpisał deklarację ws. przeciwdziałania antysemityzmowi. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Amerykańskiego Komitetu Żydowskiego (AJC).

82 lata temu, 21 lutego 1941 roku, o godzinie 4 rano, Niemcy wywieźli z Płocka do obozu w Działdowie część społeczności żydowskiej - około 4 tysięcy osób. Oddziały SS i niemieckiej policji weszły do żydowskiego getta w Płocku i bijąc zaczęły wypędzać ludzi z domów na zbiórkę przy ul. Kwiatka.

Zachowane relacje świadków mówią o Niemcach, uzbrojonych w żelazne pręty, gumowe pałki i drągi, którymi „nieludzko katowali wszystkich bez różnicy płci i wieku”. Drugi transport odbył się 1 marca 1941 roku. Potem Niemcy ostatecznie zlikwidowali getto w Płocku.

Do II wojny światowej w Płocku mieszkało około 10 tysięcy Żydów, stanowili oni jedną trzecią mieszkańców miasta. W mieście istniały m.in. dwie synagogi, szkoła Talmud – Tora, szpital żydowski, mykwa, Żydowskie Koedukacyjne Gimnazjum Humanistyczne. Po wojnie do Płocka powróciło niewielu Żydów, prawdopodobnie około 100.