Wniebowstąpienie Pańskie

Czas i miejsce

Relację z wstąpienia Jezusa do nieba znajdujemy w Ewangelii św. Marka, św. Łukasza i w Dziejach Apostolskich. Upamiętnia ten fakt Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. Dzisiaj jest ona obchodzona 40-go dnia po Zmartwychwstaniu we Francji i Niemczech, w Italii, Hiszpanii i Portugalii oraz Wielkiej Brytanii, podczas gdy w Polsce, ze względów ekonomicznych, przeniesiono obchód, z czwartku 40-go dnia po Zmartwychwstaniu na Siódmą Niedzielę Wielkanocną. Decydującymi był w tym wypadku racje ekonomiczne. Warto jednak wiedzieć, że już na przełomie IV/V w. święty biskup Maksym z Turynu kierując się racją teologiczną, że w Okresie Wielkanocnym misteria zbawienia mogą być obchodzone tylko w niedziele, ten właśnie dzień poświęcał na obchód misterium Wniebowstąpienia.

Teksty Nowego Testamentu czytane w Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego pozwalają na refleksję nad czasem i miejscem, w którym ono się dokonało oraz na stwierdzenie, że sugestywny opis zawarty w Dziejach Apostolskich (Łk 1,1-11) kontrastuje z opisem Ewangelii Mateusza i Marka. Marek relacjonując objawienie Jezusa apostołom w dniu zmartwychwstania, pisze: „A gdy Pan Jezus to do nich powiedział, został wzięty do nieba i zasiadł po prawej stronie Boga. Oni zaś rozeszli się i przepowiadali Ewangelię wszędzie, a Pan współdziałał z nimi i potwierdzał naukę znakami, które jej towarzyszyły” (Mk 16,19-20). Wniebowstąpienie dokonało się więc w wieczór zmartwychwstania.

Łukasz także relacjonuje ukazywanie sie Jezusa apostołom i przytacza wskazówki, jakie Zmartwychwstały udziela uczniom pierwszego dnia wieczorem i dodaje: „Potem zaprowadził ich za miasto w kierunku Betanii. Podniósł ręce i błogosławił ich. A podczas błogosławieństwa oddalił się od nich i został uniesiony do nieba” (Łk 24,50-51). Zatem i w tej relacji, Wniebowstąpienie ma miejsce w dniu Zmartwychwstania. Jan nie czyni żadnej aluzji do Wniebowstąpienia.
Jedynie Dzieje Apostolskie zawierają bliższy opis Wniebowstąpienia podając, że Jezus został wzięty do nieba „pod wpływem Ducha Świętego” i nie w wieczór Zmartwychwstania, lecz czterdzieści dni później. Uczniowie widzieli „jak uniósł się w górę, a obłok zabrał Go im sprzed oczu. Uporczywie wpatrywali się w niebo, gdy On odchodził. Wtedy stanęli przy nich dwaj mężczyźni ubrani na biało i powiedzieli: „Galilejczycy, dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo? Jezus został wzięty spomiędzy was do nieba, ale przyjdzie tak samo, jak Go widzieliście idącego do nieba” (Dz 1,1-11).

Św. Augustyn (+ 430) niezbyt trafnie sądził, że święto Wniebowstąpienia, podobnie jak i Zmartwychwstania, ustanowili już sami Apostołowie i że celebrowano je już w ich czasach. W rzeczywistości dopiero w latach 374 i 400 święto pojawia sie zarówno na Wschodzie jak i na Zachodzie. Św. Leon Wielki, papież (440-461), poświęca Wniebowstąpieniu dwa kazania poświadczające, że w Rzymie jest ono celebrowane 40 dni po święcie Zmartwychwstania. Mniej więcej w tych samych latach wspomniany biskup Maksym z Turynu celebruje je pięćdziesiątego dnia po Passze, gdyż jego zdaniem takie wydarzenie jak Wniebowstąpienie, może być świętowane jedynie w niedzielę, ponieważ jest ono elementem Misterium Zbawienia i jest ściśle związane ze Zmartwychwstaniem Pana. Z innej strony Chrystus wstępując do nieba nie czekałby aż dziesięć dni, aby zesłać Ducha Świętego na Apostołów. Wiadomo też, że w wielu kościołach celebrowano Wniebowstąpienie Pańskie pięćdziesiątego dnia, ponieważ ten dzień kończy obchód misterium wielkanocnego. Nie wahano się relatywizować zapisu Dziejów Apostolskich pamiętając o symbolicznym charakterze liczby „40” ( np. 40 dni potopu; 40 dni postu Jezusa na pustyni). W liturgii nie celebruje się rocznic, lecz misterium zbawienia; liturgia nie troszczy się o chronologię w dzisiejszym znaczeniu. Zatem pytanie o konkretny dzień, w którym się ono dokonało nie jest istotne.

Benedykt XVI w rozważaniu przed „Anioł Pański” (Regina Caeli) (20 05 2012) powiedział: „Jezus wstąpił do nieba, to znaczy wrócił do Ojca, który Go posłał na świat. W wielu krajach tajemnica ta jest świętowana nie w czwartek, ale dzisiaj, w niedzielę po nim. Wniebowstąpienie Pańskie oznacza wypełnienie się zbawienia, rozpoczętego w chwili wcielenia. Po ostatnim pouczeniu swych uczniów Jezus wstępuje do nieba (por. Mk 16, 19). «Nie oddzielił się jednak od naszej kondycji» (por. Prefacja); w swym człowieczeństwie bowiem włączył wraz z sobą ludzi w głęboką więź z Ojcem i w ten sposób objawił ostateczny cel naszego ziemskiego pielgrzymowania. Tak jak dla nas zstąpił z nieba oraz dla nas cierpiał i umarł na krzyżu, tak samo dla nas zmartwychwstał i powrócił do Boga, który dzięki temu nie jest już daleki. Św. Leon Wielki wyjaśnia, że wraz z tą tajemnicą «zostaje ogłoszona nieśmiertelność nie tylko duszy, ale i ciała. Dziś bowiem nie tylko zostaliśmy potwierdzeni jako posiadacze raju, ale wniknęliśmy także w Chrystusa na wysokościach niebios».

„uniósł się w górę, a obłok zabrał Go” sprzed oczu uczniów (Dz 1,9)?