Refleksja przy piecie

Przed nami okres Wielkiego Postu, a po nim Święta Zmartwychwstania Pańskiego. O ile święta stanowią powód do radości, ukazują sens naszej wiary, o tyle czas Wielkiego Postu przynosi nam pewną dozę refleksji, skłania do „zatrzymania się”, wyciszenia i przemyśleń. Przy okazji zwiedzania ekspozycji w Muzeum Diecezjalnym wśród wielu zabytków nawiązujących do okresu Wielkiego Postu, można znaleźć chwilę na taką właśnie refleksję

Pieta

W zbiorach muzealnych znajduje się wiele obrazów i rzeźb przedstawiających Matkę Boską. Rozwój ikonografii maryjnej rozwinął się w okresie Bizancjum, tam wykształciły się tzw. typy przedstawień Matki Boskiej, znane dzisiaj w postaci ikon, np. Hodegetria, Eleusa (w Polsce najbardziej znaną ikoną jest obraz Matki Boskiej Jasnogórskiej). Z Bizancjum wpływy
te przeniosły się do Europy, gdzie rozwijały się pod wpływem Kościoła katolickiego.

Pośród przedstawień maryjnych zgromadzonych w muzeum, znajdziemy między innymi wzbudzające zachwyt i radość turystów Madonny z poezji polskiej autorstwa Wiesławy Kwiatkowskiej. Na ekspozycji Chrystus w sztuce można znaleźć obraz Alberta Auble Madonna Arabska (podtytuł Sen Dzieciatka na Pustyni). Zwiedzający mogą także podziwiać rzeźby (także w postaci kapliczek) i obrazy związane z przedstawieniem tzw. Anny Samotrzeciej (przedstawienie św. Anny, Matki Boskiej i Jezusa).

Obok tzw. Pięknych Madonn, w okresie późnego średniowiecza rozpowszechnił się
typ przedstawień Maryi związanych z Pasją, wśród nich Matka Boska Bolesna i pieta. Wśród wszystkich przedstawień, w muzealnym zaciszu wspomnianej już wystawy Chrystus
w Sztuce, można odnaleźć między innymi właśnie piety. Włoska nazwa rzeźby pieta, oznacza litość, współcierpienie lub miłosierdzie, i nawiązuje do pewnego zwyczaju z czasów średniowiecza, kiedy rozpowszechniła się modlitwa na Wielki Piątek, poprzez którą rozpamiętywano rany Chrystusa, spoczywającego na łonie Matki Boskiej.

Pieta jako przedstawienie Matki Boskiej trzymającej na kolanach martwego Chrystusa, staje się nośnikiem ważnej informacji o roli Matki Boskiej w Zbawieniu. Tego rodzaju przedstawienia są charakterystyczne dla sztuki gotyku. Pierwsze piety w formie rzeźby pojawiały się na początku XIV wieku w Niemczech, po czym rozpowszechniły się w Europie. Jednym z najbardziej znanych tego typu przedstawień Matki Boskiej jest Pieta autorstwa Michała Anioła (Bazylika św. Piotra w Watykanie, 1449). W Polsce jedną z najbardziej znanych tego typu rzeźb jest piętnastowieczna pieta w kościele św. Barbary w Krakowie.

„Nasze” piety datowane są na 1430 i na 1440 rok i są trochę starsze od wspomnianej rzeźby Michała Anioła. Pochodzą z kościoła w Drobinie, zostały odnalezione w jego podziemiach
w latach 30. XX wieku i przekazane do istniejącego już wówczas Muzeum Diecezjalnego, kiedy dyrektorem placówki był ks. Aleksander Dmochowski. Do dzisiaj można je podziwiać na stałej ekspozycji.


Źródła:
„Gotyk. Architektura, rzeźba, malarstwo”, pod red. Rolfa Tomana, wydanie polskie Baran
i Suszczyński, 2007.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 Dekretu ogólnego w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim wydanym przez Konferencję Episkopatu Polski w dniu 13 marca 2018 r. (dalej: Dekret) informuję, że:

  1. Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Diecezja Płocka z siedzibą przy ul. Tumskiej 3 w Płocku, reprezentowana przez Biskupa Płockiego;
  2. Inspektor ochrony danych w Diecezji Płockiej, tel. 24 262 26 40, e-mail: inspektor@diecezjaplocka.pl;
  3. Pani/Pana dane osobowe przetwarzane będą w celu zapewnienia bezpieczeństwa usług, celu informacyjnym oraz pomiarów statystycznych;
  4. Przetwarzanie danych jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią, z wyjątkiem sytuacji, w których nadrzędny charakter wobec tych interesów mają interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą, wymagające ochrony danych osobowych, w szczególności, gdy osoba, której dane dotyczą, jest dzieckiem;
  5. Odbiorcą Pani/Pana danych osobowych jest Diecezja Płocka oraz Redaktor Strony.
  6. Pani/Pana dane osobowe nie będą przekazywane do publicznej kościelnej osoby prawnej mającej siedzibę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  7. Pani/Pana dane osobowe z uwagi na nasz uzasadniony interes będziemy przetwarzać do czasu ewentualnego zgłoszenia przez Pana/Panią skutecznego sprzeciwu;
  8. Posiada Pani/Pan prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania zgodnie z Dekretem;
  9. Ma Pani/Pan prawo wniesienia skargi do Kościelnego Inspektora Ochrony Danych (adres: Skwer kard. Stefana Wyszyńskiego 6, 01-015 Warszawa, e-mail: kiod@episkopat.pl), gdy uzna Pani/Pan, iż przetwarzanie danych osobowych Pani/Pana dotyczących narusza przepisy Dekretu;
  10. Przetwarzanie odbywa się w sposób zautomatyzowany, ale dane nie będą profilowane.

 


Opuść stronę