Drobin, Parafia pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika

Parafia w Drobinie powstała prawdopodobnie w XIII lub na początku XIV w. W dyplomie biskupa płockiego Floriana z Kościelca herbu Leszczyc z 1333 r. w liście świadków notowany jest kanonik płocki Herman, pleban z Drobina. Drobin na początku XV w. był własnością Gulczewskich i Kryskich, a do XVII w. – Kryskich. Budowa murowanego kościoła odbywała się w latach 1477-1507 z fundacji ówczesnego właściciela Drobina Ninogniewa Kryskiego, późniejszego wojewody płockiego. Prowadzili ją: Jan Zawisza z Bogatego, Piotr z Łowicza i Leonard z Warszawy. W 1536 r. pożar strawił świątynię, którą odbudowano staraniem Pawła Kryskiego w 1543 r. W 1597 r. notowany jest murowany kościół pw. świętych Marii Magdaleny, Wojciecha i Stanisława, konsekrowany, ze sklepioną zakrystią i wieżą, w której mieściło się wejście. Ściany i sufit ok. 1600 r. były pokryte malowidłami. Ołtarz główny z rzeźbą Wniebowzięcia NMP, ołtarze boczne ku czci św. Krzyża, św. Katarzyny, św. Mikołaja i św. Anny. W 1609 r. w kościele umieszczono pomnik Stanisława Kryskiego, wojewody płockiego, wuja św. Stanisława Kostki.

Na początku XVIII w. kościół znajdował się w złym stanie. Ok. 1770 r. zawalił się dach, boczne ściany uległy oraz pierwotne wyposażenie zniszczeniu. Staraniem ks. proboszcza Ignacego Gozdawy Małowieskiego po 1775 r. odbudowano świątynię, rozbierając wieżę, pod nadzorem Wojciecha Szklanowskiego. W 1812 r. kościół użytkowało wojsko, w 1939 r. urządzono w nim szpital polowy, a w 1943 magazyn zbożowy. Dalsze remonty prowadzono w latach: 1826, 1875-1880, 1896, 1904, a także po II wojnie światowej, gdy w 1945 r. został naprawiony dach. Kościół ma charakter gotycko-neobarokowy, jest orientowany, murowany z cegły, w podmurówce kamienie polne, na planie wydłużonego prostokąta; od północy przybudówka (zakrystia), od południa prostokątna kaplica; chór muzyczny z ok. 1780 r. Ołtarz główny o charakterze barokowym z II połowy XIX w., w polu głównym obraz św. Stanisława Biskupa, sygnowany: Wojciech Gerson, 1892 r.; w zwieńczeniu Trójca Święta, namalowana przez Henryka Piątkowskiego w 1894 r. Ołtarze boczne o charakterze barokowo-klasycystycznym z końca XVIII w.: w lewym w polu głównym św. Antoni Padewski, malował Xawery Pillati, zakupiony w Warszawie w 1894 r., z zwieńczeniu św. Maria Magdalena z II połowy XVIII w.; w prawym ołtarzu w polu głównym Serce Jezusa, malowane przez Kazimierza Alchimowicza w 1894 r., w zwieńczeniu św. Stanisława Kostka z XVIII-XIX w. Ołtarz w kaplicy o charakterze barokowym z końca XIX w., w polu głównym św. Jan Nepomucen z II połowy XVIII w. Ambona z XVIII w. Chrzcielnica barokowa z I połowy XVIII w. Dwa konfesjonały barokowe z II połowy XVIII w. Nagrobek Kryskich: Anny ze Szreńskich, Pawła i ich syna Wojciecha, wykonane między 1572 a 1576 r., przypisywany Santi Gucciemu i jego warsztatowi. Nagrobek Stanisława, Małgorzaty z Uchańskich i ich syna Piotra, wykonany w latach 1609-1613 z fundacji Wojciecha, kasztelana sierpskiego; uproszczona kopia poprzedniego nagrobka. W 1957 r. zostały poświęcone nowe, 16-głosowe organy, sprawione dzięki zabiegom ks. Szczepana Stanisława Soszyńskiego w firmie organmistrzowskiej Kamińskich.

Na cmentarzu grzebalnym kaplica pw. św. Rozalii, wzniesiona dla Gorzechowskich ok. 1870 r., murowana z cegły otynkowana; ołtarz rokokowy z 3 ćw. XVIII w.

W XIV w. z Drobina wydzielono parafię Biskupice, gdzie według tradycji w 1170 r. zamordowano biskupa płockiego Wernera. Kościół notowano w 1385 r., w XVI w. wieś została przekazana kapitule płockiej. Resztki parafii przetrwały do 1775 r., gdy włączono ją do Drobina. W XV w. powstała w Drobinie prepozytura św. Praksedy, zniszczona koło XVIII w., odbudowana w 1740 r. przez ks. W. Niskiego. Kościół rozebrano w 1850 r.

W ostatnich latach w parafii prowadzono liczne prace remontowe: została ukończona nowa plebania (2011 r.), wykonano aleję procesyjną wokół świątyni, przeprowadzono renowację nagrobka Kryskich (2012 r.), wykonano remont organów (2014 r.), odmalowano wnętrze kościoła (2017 r.), przeprowadzono renowację ołtarza głównego i drugiego nagrobka oraz położono utwardzone aleje na cmentarzu (2018-2020 r.). W 1994 r. Drobin odzyskał prawa miejskie, zaś w 2018 r. św. Stanisław Kostka został ogłoszony patronem miasta.