Modlitwa w 76. rocznicę likwidacji więzienia niemieckiego w Forcie III Modlin Twierdzy

W Pomiechówku uczczono 76. rocznicę likwidacji więzienia karno-śledczego w Forcie III Twierdzy Modlin (30 lipca 2020 r.). Niemcy zamordowali w nim około 15 tysięcy osób. Modlitwę za pomordowanych na tymczasowym cmentarzu odmówił ks. kan. Tomasz Cymerman, proboszcz parafii św. Anny w Pomiechowie.

4cbc1dd9-e5b1-48ab-8e2c-de2817245907_1_201_a.jpeg

Uczestnicy rocznicowej uroczystości, która z powodu pandemii zgromadziła mniej niż zazwyczaj osób, spotkali się na cmentarzu powstałym po ekshumacji ofiar niemieckiego Gestapo. Modlitwę za zmarłych odmówił ks. kan. Tomasz Cymerman, proboszcz parafii św. Anny w Pomiechowie.

W uroczystości uczestniczył Mariusz Błaszczak, minister obrony narodowej. Zaznaczył, że Fort III jest miejscem „uświęconym krwią”: „Spotykamy się w miejscu kaźni dokonywanej przez okupanta niemieckiego, które przez lata było zapomniane, a teraz jest przywracane pamięci. Przywracamy dziś pamięć tych, którzy zostali pomordowani. Oddajemy im hołd. Obiecujemy, że nie dopuścimy do tego, żeby zapomniano o nich. Obiecujemy, że nie dopuścimy do tego, aby ofiary nie były nazywane ofiarami, a kaci nie byli nazywani katami” – zapowiedział podczas uroczystości

Minister podziękował także wszystkim, którzy opiekują się tym miejscem martyrologii narodu polskiego, w tym Wojsku Polskiemu, Instytutowi Pamięci Narodowej i samorządowi lokalnemu. Zobowiązał do tego, że Fort III Twierdzy Modlin będzie miejscem upamiętnienia poległych za Ojczyznę.

Uczestnicy uroczystości złożyli kwiaty na grobach i zapalili znicze na grobach ofiar niemieckiego terroru. Złożyli też kwiaty przy pomniku Żołnierzy Armii Krajowej. W tym gronie byli także potomkowie ofiar Fortu III Twierdzy Modlin. O miejsce pamięci narodu  systematycznie dba Fundacja Fort III Pomiechówek oraz Ośrodek Kultury „PomPa” w Pomiechówku. 


Fort III w Pomiechówku zbudowany został pod koniec XIX w., jest częścią wewnętrznego pierścienia fortów Twierdzy Modlin. W okresie II wojny światowej obiekt pełnił funkcję obozu dla przesiedleńców (1941-1945), miejsca przetrzymywania Żydów (lipiec-sierpień 1941) i więzienia karno-śledczego (1942-1945). Zaimprowizowany przez Niemców obóz (chociaż statusu obozu koncentracyjnego nie posiadał) według dawnych więźniów i świadków określany był jako jedna z „największych katowni na terenie III Rzeszy i terenów zagarniętych przez wojska niemieckie”.

Z północnego Mazowsza masowo zwożono do niego ludzi, często byli to przedstawiciele elit miasteczek i wsi. 30 lipca 1944 roku w ostatniej egzekucji Niemcy rozstrzelali w obozie 281 osób. Nazajutrz zlikwidowali i opuścili obóz. Trudno dziś jednoznacznie oszacować liczbę wszystkich zamordowanych. Prawdopodobnie więziono tu 50 tys. osób, a zabito 15 tys. osób. Podobna liczba pojawia się w dokumentach Polskiego Czerwonego Krzyża. Od jesieni 2018 r. Instytut Pamięci Narodowej prowadzi prace ekshumacyjne na terenie Fortu III. W grudniu 2018 r. odbył się pierwszy uroczysty pochówek kilkudziesięciu ekshumowanych ofiar, drugi miał miejsce we wrześniu 2019 roku.

Fort III Twierdzy Modlin w Pomiechówku jest jednym z największym na terenie województwa mazowieckiego miejscem niemieckich zbrodni popełnionych na obywatelach II RP – Polakach i Żydach.