Dotacja dla Diecezji Płockiej

Renowacja zespołu dawnego opactwa benedyktyńskiego z elementami Zamku Książąt Mazowieckich w Płocku

Diecezja Płocka realizuje projekt dofinansowany z Funduszy Europejskich, którego celem jest ratowanie i zabezpieczenie unikatowego dziedzictwa kulturowego północnego Mazowsza – zespołu zabytkowego dawnego opactwa benedyktyńskiego, w tym elementów Zamku Książąt Mazowieckich w Płocku.
 

Zakres prac i działania w ramach projektu

Projekt obejmuje kompleksową renowację i konserwację elementów jednego z najstarszych zespołów zabytkowych w Polsce. Zakres działań obejmuje:
 
  • konserwację ceglanych elewacji (północnej, zachodniej oraz wieży szlacheckiej),
     
  • wzmocnienie strukturalne zniszczonych cegieł i murów (m.in. iniekcje scalające),
     
  • usunięcie błędnych technologicznie napraw i zniszczonych spoin,
     
  • oczyszczenie elewacji, odsolenie, dezynfekcja i zabezpieczenie przed czynnikami biologicznymi,
     
  • uzupełnianie ubytków zaprawą mineralną i flekowanie cegłą,
     
  • scalenie kolorystyczne dla spójności estetycznej,
     
  • zabezpieczenie korony muru oraz wykonanie hydrofobizacji,
     
  • renowację zabytkowych elementów metalowych,
     
  • prace przy fundamentach kamiennych, w tym odtworzenie izolacji poziomych.
     

Grupy docelowe

Projekt skierowany jest do szerokiego grona odbiorców:
 
  • mieszkańców Płocka i Mazowsza,
     
  • turystów krajowych i zagranicznych,
     
  • środowisk naukowych i historyków,
     
  • wiernych oraz społeczności lokalnej korzystającej z dziedzictwa duchowego i kulturalnego regionu.
     

Cele projektu

  • Ratowanie zabytkowego zespołu architektonicznego przed dalszą destrukcją,
     
  • Zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego o wysokiej wartości historycznej,
     
  • Ochrona jednego z najstarszych obiektów sakralnych w Polsce, związanego z początkami państwowości polskiej,
     
  • Stworzenie warunków do dalszych badań nad historią Polski i Mazowsza,
     
  • Przywrócenie walorów estetycznych i technicznych zabytku.
     

Rezultaty projektu

Efektem projektu będzie:
 
  • uratowanie cennej substancji zabytkowej,
     
  • zahamowanie procesów degradacyjnych (zasolenie, zawilgocenie, pękanie murów),
     
  • poprawa stanu technicznego i wizualnego obiektu,
     
  • zachowanie miejsca ekspozycji unikalnych zabytków piśmiennictwa, takich jak Biblia Płocka i pontyfikał płocki,
     
  • wzrost atrakcyjności turystycznej regionu i rozwój edukacji historycznej.
     

Wartość projektu i dofinansowanie

  • Całkowita wartość projektu: 3 168 744,71 zł
     
  • Dofinansowanie z Funduszy Europejskich: 2 693 433,00 zł

Celem zadania jest ratowanie przed destrukcją ścian (wątku ceglanego) jednego z najstarszych i najcenniejszych obiektów zabytkowych północnego Mazowsza, obejmującego pozostałości rotundy (od 1075 kościoła biskupiego), skrzydła klasztoru z reliktami kościoła pw. św. Wojciecha mur obronny zamku, wieżę zegarową i basztę zamkową, a przez to zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego Mazowsza, świadczącego o rozwiniętej na tych terenach bogatej kulturze średniowiecznej. Efekt zaplanowany na obecny etap to odnowienie ceglanych elewacji: północnej, zachodniej oraz wieży szlacheckiej, za co za tym idzie zatrzymanie postępującego zasolenia, zawilgocenia oraz łuszczenia i pękania ceglanych murów.
Celem jest również ochrona obiektu o szczególnym znaczeniu dla badań naukowych nad początkami państwa polskiego, bowiem początki płockiego opactwa wiążą się z opactwem w Mogile, które powstało w 1065. Jest zatem jednym z najstarszych w Polsce. W ujęciu konserwatorskim celem jest jak najszybsze wykonanie prac ratunkowych, budowalnych, konserwatorskich i restauratorskich, które zabezpieczą obiekt przed dalszą destrukcją, przywrócą mu pierwotne walory techniczne i estetyczne.
Dzięki wykonanym pracom zostanie uratowana nie tylko niezwykle cenna zabytkowa substancja obiektu, ale również miejsce, w którym eksponowane są najstarsze zabytki piśmiennictwa w Polsce, takie jak "Biblia Płocka" czy pontyfikał płocki.
1. Realizacja zadania będzie polegała na wykonaniu szeregu prac konserwatorskich mających na celu przywrócenie pierwotnych walorów technicznych i estetycznych obiektu.
2. Przeprowadzenie kompleksowych prac konserwatorskich przy: - wzmocnieniu strukturalnym osłabionych lub zdestruowanych cegieł i partii muru, m.in. poprze iniekcje scalające - ocena stanu zachowania i usunięcie zdestruowanych spoin wapiennych; - usunięcie błędnych technologicznie napraw lica i muru
3. Metodyczne oczyszczenie elewacji; - odsolenie obiektu poprzez migrację soli rozpuszczalnych w wodzie do rozszerzonego środowiska; - wzmocnienie strukturalne i sezonowanie; - kompleksowa dezynfekcja ścian zabezpieczająca przed ponownym wzrostem mchów, porostów oraz innych czynników biologicznych
4. Przygotowanie ubytków pod uzupełnienia; - wykonanie uzupełnień zaprawą mineralną - w szczególnych przypadkach zastosowane zostanie flekowanie cegłą; - wyspoinowanie obiektu zaprawą mineralną o dużej porowatości i odpowiednio dobranym kolorze;
5. Scalenie kolorystyczne do spójnego odbioru estetycznego uzupełnienia ubytku i oryginału; - zabezpieczenie korony muru poprzez wyszlamowanie pęknięć i ubytków zaprawą mineralną na bazie wapna trasowego, wyprofilowanie z zaprawy mineralnej dwuspadowego pokrycia i jego hydrofobizacja;
6. Oczyszczenie oraz renowacja i konserwacja zabytkowych elementów metalowych
7. Prace przy fundamentach kamiennych, w tym ich wzmocnienie oraz odtworzenie izolacji poziomych.