Badania w Płocku, zainaugurowane w 2019 roku w ramach projektu „Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych”, realizowanego w Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN oraz na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, nie pozostawiają wątpliwości, że szczątki pochowane w katedrze w Płocku są szczątkami Piastów. Dzięki badaniom DNA oraz datowaniu radiowęglowemu potwierdzono zarówno czas pochówków, jak i pokrewieństwa między szczątkami.
Pierwsze wyniki prac zespołu przedstawił prof. dr hab. Marek Figlerowicz, odpowiedzialny za całość badań. Opowiedział o metodyce prac – od pobrania materiału biologicznego, przez analizę DNA, aż po ustalanie relacji rodzinnych. – Największy skarb Płocka to właśnie ci Piastowie. To jedyne miejsce w Polsce, gdzie możemy niemal namacalnie zetknąć się ze śladami przedstawicieli dynastii, która tworzyła państwo polskie – zaznaczył prof. Figlerowicz.
Badacze wydobyli w 2019 r. i przeanalizowali szczątki z tzw. kaplicy królewskiej. Kości podzielono wcześniej na 18 indywidualnych zestawów, gdyż zgodnie z przekazami właśnie taka była liczba pochowanych osób.
Datowanie radiowęglowe potwierdziło, że wszystkie szczątki pochodzą z okresu panowania Piastów i ich obecności na tych ziemiach. Dalsze badania ujawniły też pięć pewnych relacji rodzinnych między zidentyfikowanymi osobami – zgodnych z przekazami historycznymi.
W trakcie projektu udało się także zrekonstruować wygląd jednej z osób pochowanych w płockiej katedrze, co stanowi niezwykły krok w przywracaniu ludzkiego wymiaru dziejom. Naukowcy zapowiadają publikację szczegółowego opracowania badań, które zawierać będzie zarówno wyniki analiz, jak i ich interpretację w kontekście źródeł pisanych. Publikacja będzie prezentacją wniosków z całego projektu badawczego, także z prac prowadzonych w innych miejscach w Polsce.
Biskup płocki Szymon Stułkowski, otwierając konferencję, podkreślił wagę odkryć dla współczesnej tożsamości lokalnej i narodowej. – Chcemy na nowo odkrywać naszą historię, sięgać do źródeł, zarówno tych tradycyjnych, jak i nowoczesnych – jak genetyka. To dziedzictwo, które dziś poznajemy, ma nas inspirować do dumy i odpowiedzialności. Nie chodzi tylko o pielęgnowanie przeszłości, ale o budowanie przyszłości – mówił biskup.
Zaznaczył też, że to dopiero pierwsza z cyklu konferencji planowanych z okazji jubileuszu diecezji, w ramach których omawiane będą również m.in. średniowieczne pontyfikały i źródła odnalezione w zagranicznych archiwach.
Wśród gości konferencji obecny byłm.in. biskup senior diecezji gliwickiej Jan Kopiec, były przewodniczący sekcji historyków Kościoła na uniwersytetach, wydziałach teologicznych i w seminariach duchownych przy Konferencji Episkopatu Polski. – Te spotkania są bezcenne. Pozwalają historykom konfrontować swoją wiedzę z najnowszymi odkryciami nauki. Dzięki takim konferencjom powstaje grunt pod przyszłe syntezy historyczne – powiedział bp Kopiec. Podkreślił również, że odkrycia tego rodzaju przypominają o głębokich korzeniach polskiej państwowości i Kościoła, pozwalają porządkować fakty i rozbudzają ciekawość minionych czasów.
Konferencję poprzedziła modlitwa w Kaplicy Królewskiej bazyliki katedralnej, gdzie złożono kwiaty na sarkofagu Władysława Hermana i Bolesława Krzywoustego – za panowania których Płock był stolicą Polski.
Spotkanie poprowadził i przygotował ks. dr hab. Daniel Brzeziński, prof. UMK w Toruniu.
Potwierdzenie nekropolii Piastów ma ogromne znaczenie zarówno dla historii, jak i tożsamości narodowej. Pokazuje, że Płock nie tylko był siedzibą książąt i królów, ale nadal pozostaje miejscem, w którym historia łączy się z teraźniejszością – przez modlitwę, naukę i pamięć.
Celem konferencji było przekazanie zainteresowanym informacji dotyczących aktualnego stanu badań nad dynastią Piastów, w tym nad największą polską nekropolią piastowską, która znajduje się w bazylice katedralnej w Płocku. Badania prowadzone były w ramach projektu zatytułowanego „Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle zintegrowanych badań historycznych, antropologicznych i genomicznych”, który pod kierownictwem prof. dr. hab. Marka Figlerowicza realizowano w Instytucie Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk oraz na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.Organizatorami konferencji byli biskup płocki Szymon Stułkowski, Leonard Sobieraj, dyrektor Muzeum Mazowieckiego w Płocku oraz Zbigniew Kruszewski, prezes Towarzystwa Naukowego Płockiego.
Tekst: Ilona Krawczyk - Krajczyńska
